Obwód Końskie w latach 1939 – 1942

Dodaj komentarz

Zygmunt Wyrwicz — „Cumulus” – (danych rodzinnych nie znam), podchorąży lotnik, przybył w czasie okupacji do Końskich i mieszkał u swych krewnych w drewnianym domku po drugiej stronie ulicy, naprzeciw bramy wejściowej do kościoła cmentarnego na Browarach. Był to młody człowiek pełen fantazji, pomysłowości, koleżeński, bardzo odważny, niezarozumiały, w pełni oddany sprawie walki z okupantem o wolność Polski. Dla niego nie było zadania niemożliwego do wykonania. W czasie organizacji walki z Niemcami na naszym terenie w 1940r. został powołany na dowódcę grupy dywersyjnej miasta Końskie, przy Komendzie Obwodu Końskie.

Życiorys pt. Zygmunt Wyrwicz „Cumulus” zamieszczono w „Zeszytach Kombatanckich” nr 32, str. 29-31.

Otrzymał polecenie dobrania sobie, według swojego uznania, grupy młodych ludzi, zdolnych do wykonania wszelkich zadań, w ilości 20 osób, do których ma pełne zaufanie. Zadania do wykonania otrzymywał ode mnie, dowódcy Grup Dywersyjnych Obwodu Końskie.

Czytaj dalej →

Wspomnienia szyfranta

Dodaj komentarz

Dnia 26 lipca 1944 r. placówka „Obrazy” w ramach akcji „Burza” otrzymała rozkaz wymarszu na zgrupowanie z 2 Dywizją Piechoty Legionów. Oddział nasz, z inspektoratu Sandomierz, podążał na koncentrację dywizji w rejonie Staszowa. Przemarsz odbywał się dniem po polnych drogach i przez małe laski. Nagle przy przemarszu skrajem lasu zaatakował nas mały oddział niemiecki na kilku opancerzonych samochodach.

Podjęliśmy krótką walkę polegającą na wzajemnym ostrzeliwaniu się z karabinów maszynowych wycofując się w głąb lasu. Niemcy zrezygnowali z pościgu za nami, gdyż pewnie widzieli, że posiadamy „piaty” świetną broń przeciwpancerną pochodzące ze zrzutów. Ja wraz z drugim żołnierzem ubezpieczaliśmy oddział z tyłu.

Obaj mieliśmy hełmy i niemieckie płaszcze wojskowe. Gdy tak maszerowaliśmy za niewidocznym już oddziałem, podbiegł do nas jakiś chłop i łamaną niemiecczyzną wskazuje nam – gdzie poszli polscy partyzanci. Ja krótkim rozkazem po niemiecku kazałem mu iść z nami. Po pewnym czasie dogoniliśmy nasz oddział, chłop zorientowany z kim ma do czynienia zaczął uciekać, ale my chwyciliśmy go z obu stron za ręce i oddaliśmy naszej żandarmerii, która powiesiła go na drzewie z kartką informującą za co został skazany.

Czytaj dalej →

PUłk „Baszta” w walkach postańczych

Dodaj komentarz

Od Redakcji:
60. Rocznica Powstania Warszawskiego

Gen. bryg. Antoni Chruściel
ps. „Monter” – komendant Okręgu Warszawskiego AK
i dowódca Powstania.

To najdłuższa i najbardziej krwawa, i niszczycielska bitwa minionej wojny, gdzie patriotyzm i odwaga Powstańców, mimo słabego uzbrojenia stawiała opór przez 63 dni doborowym wojskom niemieckim. Powstańcy poddali się tylko dlatego, że nie otrzymali oczekiwanej znaczącej pomocy od zachodnich sprzymierzeńców i pseudowyzwolicieli wschodnich. Istniała też niekorzystna sytuacja polityczna w wyniku zdradliwego teherańskiego podziału Europy. Redakcja przedstawia zmagania powstańcze zasłużonego w działaniach bojowych pułku AK „Baszta”, w rejonie którego odcinka miały dołączyć oddziały zgrupowania „Zemsta” Korpusu „Jodła”, skoncentrowane na południe od Pilicy, po przebiciu się do Lasu Kabackiego.

Czytaj dalej →

Jednostka wojskowa 2305

Dodaj komentarz

Śladami cichociemnych

Od Redakcji:
Tym razem odstępujemy od tematyki historycznej przekazując Czytelnikom interesujący temat współczesny o elitarnej Jednostce Wojskowej 2305 – Grupie Reagowania Operacyjno-Manewrowego (Mobilnego), zwanej w skrócie GROM. Autorem opracowania jest cichociemny ppłk „Starba” Stefan Bałuk, znany nam jako inicjator i Przewodniczący Komitetu Budowy Pomnika „Polskiego Państwa Podziemnego” usytuowanego przed Sejmem RP, a poświęconego przez papieża Jana Pawła II. Artykuł ten pozwoliliśmy sobie zatytułować „Śladami cichociemnych”, o których niejednokrotnie pisaliśmy i nadal będziemy kontynuować wspomnienia o nich w „Zeszytach Kombatanckich”. Podkreślić należy, że wszyscy żyjący cichociemni należą do Ogólnokrajowego Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Jednostka GROM pielęgnuje tradycje cichociemnych – jako współczesnych komandosów – dlatego wiedzę o niej chcemy przekazać.

Stefan Bałuk „Starba”

4 sierpnia 1995 roku Minister Obrony Narodowej – Decyzją nr 119 polecił Jednostce Wojskowej nr 2305 przyjąć nazwę oraz dziedzictwo Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej i z honorem kontynuować ich tradycje.

Kilkanaście miesięcy później, dnia 1 października 1996 r., Prezydent Aleksander Kwaśniewski wręczył ówczesnemu dowódcy jednostki płk. Marianowi Sowińskiemu, w obecności licznej delegacji cichociemnych, Sztandar GROM-u. Uroczystości te zaszczycili swym udziałem ambasadorowie Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, jak również senator Krzysztof Kozłowski i pierwszy dowódca GROM-u płk Sławomir Petelicki.

Czytaj dalej →

Pięć lat w szeregach Armii Podziemnej

13 komentarzy

Obwód ZWZ-AK Kozienice „Krzaki”

Sabotaż i dywersja

Mjr „Bartosz”, „Brzoza” (Józef Pawlak) Komendant Obwodu Kozienice.

Zgodnie z nadesłanymi z Okręgu wiosną 1940 r. rozkazami, Komenda Obwodu „Krzaki” (Kozienice) przystąpiła do organizowania tzw. Walki Cywilnej (WC). Zadania WC polegały na akcjach sabotażowo-dywersyjnych skierowanych przeciwko transportom wroga i jego produkcji zbrojeniowej oraz na ściganiu i likwidacji zdrajców i prowokatorów.

W myśl tych zarządzeń kierownik Obwodu „Sewer” Jan Molenda we współpracy z kierownikiem wywiadu „Staszkiem” Stanisławem Rumanem przystąpił do zorganizowania kilku sekcji sabotażu i dywersji, mających działać wzdłuż linii kolejowej Radom-Dęblin oraz w wytwórni materiałów wybuchowych w Pionkach.

Czytaj dalej →

Harcerz R. P. Hilary Ciok

Dodaj komentarz

Z Pracy Zbiorowej – Albumu pamięci harcerzy „Kuźnicy” – „Odeszli na wieczną wartę”

Hilary Ciok. Żył lat 29.

Hilek, syn Romana i Zofii Zdanowicz urodził się 14 stycznia 1915 r. w Kielcach.Ojciec zmarł wcześnie, więc Hilarego wraz z dwojgiem młodszego rodzeństwa wychowywała matka przy pomocy najstarszego syna. Hilary ukończył Gimnazjum św. Stanisława Kostki w Kielcach. Był bardzo przywiązany do Ziemi Kieleckiej, którą znał doskonale z licznych obozów i wędrówek. Z harcerstwem związany był od dziecka. Przeszedł wszystkie stopnie wyszkolenia organizacyjnego i instruktorskiego – do Harcerza Rzeczypospolitej i Harcmistrza włącznie. Wiele uwagi poświęcał pracy zuchowej. Był drużynowym, komendantem hufca, z-cą komendanta chorągwi. Lubił się uczyć i odznaczał się wielką pasją poznawczą oraz wytrwałością w pogłębianiu zainteresowań. Po maturze odbywa służbę wojskową w Szkole Podchorążych Piechoty w Przemyślu.W 1938 r. zostaje mianowany podporucznikiem rezerwy. Do wybuchu wojny kończy Akademię Nauk Politycznych w Warszawie oraz studiuje na Wydziale Prawa U.W. W czasie studiów jest bardzo aktywnym członkiem Kręgu Starszoharcerskiego „Kuźnica”.Uczestniczy w międzynarodowych zlotach harcerskich – w 1933 „Jambore Skautowe” w Godollo na Węgrzech, w 1935 w „Zlocie” w Spale, a w 1937 na obozie w Holandii. Utrzymuje też szeroką korespondencję ze skautami różnych krajów (zna poprawnie język niemiecki i francuski).

Czytaj dalej →

Cichociemni – spadochroniarze Armii Krajowej

Dodaj komentarz

Ppłk Stefan Bałuk „Starba”.

Konspiracyjna walka z najeźdźcą hitlerowskim wymagała wielu przygotowań w zakresie uzyskania uzbrojenia, a w szczególności przygotowania kadry dowódczej i specjalistów do ówczesnych działań wojennych. Znaczna część kadry oficerskiej w wyniku działań wojennych w kampanii wrześniowej 1939 r. znalazła się w obozach jenieckich niemieckich i sowieckich.

Podjęcie walki zbrojnej, która miała na celu wyzwolenie okupowanego kraju, stwarzało potrzebę uzupełnienia kadry kierowniczej na różnych szczeblach dowodzenia. Już w początkach tworzące się konspiracyjne organizacje Polskiego Państwa Podziemnego odczuwały bardzo poważne braki kadrowe. Rosnąca z biegiem czasu w siłę podziemna armia w kraju potrzebowała większej liczby oficerów różnych rodzajów broni i fachowców wielu specjalności. W tej sytuacji powstaje na Zachodzie w czasie II wojny światowej mało znana elitarna grupa Polskich Sił Zbrojnych – skoczków spadochronowych, cichociemnych, której zadaniem będzie wsparcie Armii Krajowej w jej działaniach i walce.

Czytaj dalej →

Zatopienie „Empress of Canada”

Dodaj komentarz

Życie było skarbem największym

W połowie listopada 1942 r. do Armii Sił Zbrojnych na Środkowym Wschodzie nadszedł apel Szefa Sztabu z Londynu o ochotnicze zgłoszenie do służby w Lotnictwie Polskim w Anglii. Po badaniach lekarskich opuściłem 18 listopada 3 Dywizję Karpacką i przybyłem do stacji zbornej lotników w Khanaquin w Iraku.

Personel wojskowy w drodze do Anglii był w tym okresie wojny kierowany drogą okrężną ze Środkowego Wschodu przez Indie i Południową Afrykę, by uniknąć podróży przez Morze Śródziemne pełne niemieckich łodzi podwodnych.

Grupa ochotników polskich pod dowództwem por. Janusza Trojanowskiego, liczyła w transporcie do Polskich Sił Zbrojnych 250 ludzi:10 podoficerów, 215 żołnierzy, 25 kobiet ochotniczek.

Czytaj dalej →

Na tropie zdrady

2 komentarze

Było to w grudniu 1943 roku. „Ponury” przyjechał z oddziału na krótki urlop. Leczył świerzb, chorował na wątrobę i wieczorami opowiadał niekończące się historie. A było czego słuchać. Kampania francuska, szkolenie spadochronowe w Wielkiej Brytanii, lot do Polski, dywersja w „Wachlarzu” na odcinku Kijów – Odessa, Warszawa, słynny Pińsk, partyzantka w okręgu radomskim, jego oddział, jego żołnierze, jego oficerowie. „Ponury” był zakochany w swoich żołnierzach. Pamiętam, jak przez dwa wieczory pomagałem mu w porządkowaniu czegoś w rodzaju kart ewidencyjnych. Przewijały się setki pseudonimów. Szczupłe i suche dane, jak wiek, wykształcenie, a nawet znajomość języków obcych, potrafił uzupełniać opowiadaniami, z których niemal każde miało coś z legendy. Przerywałem mu czasem mówiąc nieśmiało, że przecież nigdy nie skończymy roboty. Przesuwał wtedy palcem wzdłuż listy o dwa czy trzy pseudonimy dalej, i opowiadanie rozpoczynało się od nowa. Inna część Polski, inne koleje losu, różne środowiska – ale zawsze ta sama żądza walki z Niemcami.

Czytaj dalej →

Cichociemni – Ludwik i Bernard Wiechułowie

1 odpowiedź

Urodzili się 30 lipca 1920 r. w Katowicach, w patriotycznym, o katolickich tradycjach, domu Franciszka Wiechuły, uczestnika 3 powstań śląskich. Do szkoły podstawowej i gimnazjum uczęszczali w Katowicach. Obydwaj też uzyskali w czerwcu 1939 r. matury, ale w różnych szkołach licealnych: Bernard w elitarnym Liceum im. Górskiego w Warszawie, Ludwik u sióstr Nazaretanek, również w Warszawie. Obydwaj byli bardzo zaangażowani w pracy w ZHP, tak że w roku 1938 każdy z nich otrzymał stopień podharcmistrza.

Cc por./kpt. Bernard Wiechuła „Maruda”, 1992.

Początek okupacji niemieckiej był dla rodziny Wiechułów bardzo dramatyczny. Ojciec Franciszek, jako były powstaniec śląski, niemal natychmiast po wkroczeniu Niemców na teren Śląska był poszukiwany przez gestapo. Uciekł więc na teren Generalnej Guberni. Najstarszy syn, Henryk, bardzo aktywny harcerz, również w pierwszych dniach okupacji został aresztowany przez gestapo i zamordowany. Wkrótce także zmarł ojciec na zawał serca po otrzymaniu wiadomości o śmierci syna. Młodsi synowie, bliźniacy, Ludwik i Bernard postanowili czynnie walczyć o Polskę. Jako „kandydaci” na kleryków, zaopatrzeni w fałszywe niemieckie paszporty wyjechali oficjalnie do Włoch na „studia teologiczne”. Pociągiem z Raciborza przez Wiedeń i Villach dotarli do Mediolanu, skąd na podstawie nowo wydanych polskich paszportów 4 lutego 1940 r. przekroczyli granicę włosko-francuską i na terenie Francji zgłosili się do organizującej się Polskiej Armii.

Czytaj dalej →